Nasza misja:
Bezpłatna pomoc prawna dla cudzoziemców jako gwarancja przestrzegania praw człowieka.
Projekt dofinansowany z Programu „Sprawy wewnętrzne” realizowanego w ramach Funduszy Norweskich na lata 2014-2021. Program pozostaje w dyspozycji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Kontakt
w sprawach projektu:
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
ul. Wiejska 16 00-490 Warszawa
Strona www stworzona w kreatorze WebWave.
Gdzie mieszkają uchodźcy w Polsce?
Cudzoziemcy ubiegający się w Polsce o udzielenie im ochrony międzynarodowej, mogą zamieszkiwać ośrodki otwarte w przypadku braku własnych środków finansowych, lub w kwaterach prywatnych wynajmując je i opłacając na zasadach ogólnych w związku z łączącym ich stosunkiem najmu.
Wnioskodawcy mają także prawo zamieszkiwać określone miejsce w przypadku, gdy dysponują takim lokalem dzięki uprzejmości rodziny lub znajomych, którzy wyrazili zgodę na pobyt cudzoziemca w ich mieszkaniu.
Ośrodki otwarte dla cudzoziemców są administrowane przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców. W placówkach tych przebywają osoby, które oczekują na wydanie im decyzji w sprawie udzielenia lub nie ochrony międzynarodowej w Polsce.
W naszym kraju funkcjonuje łącznie 9 takich ośrodków:
W województwie podlaskim po wschodniej części Polski, funkcjonuje placówka w Czerwonym Borze oraz Białymstoku.
Na północ w województwie kujawsko-pomorskim działa ośrodek Grupa koło Grudziądza.
W województwie lubelskim znajdują się 4 takie placówki: w Bezwoli, w Białej Podlaskiej, w Łukowie oraz w Kolonii Horbów.
Centralnie, w województwie mazowieckim działa ośrodek otwarty w Dębaku i Lininie.
Zgodnie z art. 70 ust. 1 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP z dnia 13 czerwca 2003 r., cudzoziemcowi, który jest stroną postępowania o udzielenie mu ochrony międzynarodowej, przysługuje prawo do korzystania z pomocy socjalnej. Pomoc w ośrodkach obejmuje w szczególności takie świadczenia jak: zakwaterowanie, całodzienne wyżywienie, kieszonkowe na drobne wydatki, pomoc pieniężną za zakup środków higienicznych, jednorazowy bon na zakup odzieży i obuwia, nauka języka polskiego, pomoce dydaktyczne dla dzieci uczących się i inne.
W odróżnieniu od ośrodków strzeżonych, których rygor jest sztywno określony regulaminem wewnętrznym, cudzoziemcy zamieszkujący ośrodki otwarte, mogą swobodnie się przemieszczać oraz opuszczać zamieszkiwaną placówkę.
Edukacja
Dzieci udają się do szkół na zajęcia lekcyjne do pobliskich, a dorośli, których postępowanie trwa dłużej niż 6 miesięcy i dysponują równocześnie odpowiednim zaświadczeniem Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców wydanym na podst. Art. 35 ust. 1 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na teryt. RP (...), mając dostęp do rynku pracy, mogą opuszczać ośrodek celem realizacji zatrudnienia.
W ośrodkach otwartych oferowane są także zajęcia wychowawczo-opiekuńcze dla dzieci. Większość ośrodków jest także wizytowana przez organizacje pozarządowe, które świadczą nieodpłatne wsparcie dla cudzoziemców tam przebywających, jak np. Pomoc prawną, czy zajęcia integracyjno-społeczne.
Opieka medyczna
W zakresie wsparcia medycznego, cudzoziemcy mogą korzystać z bieżących dyżurów ośrodkowych lekarzy (lekarz pierwszego kontaktu, pielęgniarka, psycholog), a także umawiać wizyty ze specjalistami w ramach współpracy Urzędu do Spraw Cudzoziemców z partnerem Petra Medica, który świadczy pomoc medyczną dla osób w aktywnej procedurze uchodźczej.
Wyżywienie
Poza zbiorowym wyżywieniem w stołówkach, w ośrodkach otwartych są otwarte, ogólnodostępne kuchnie, w których cudzoziemcy mogą przygotowywać sobie posiłki według własnych preferencji. Na korytarzach można spotkać zapachy powstałe przy okazji gotowania tradycyjnych dań z krajów pochodzenia cudzoziemców, którzy przebywają w ośrodku.
Pomimo dużej swobody, pobyt w otwartych ośrodkach wcale nie jest łatwy. Placówki te najczęściej są znacznie oddalone od większych miast i skupisk miejskich. Taka izolacja potęguje praktyczne trudności w integracji z polskim społeczeństwem.
Należy również pamiętać, iż mieszkańcy ośrodków przebywając w nich i prowadząc z pozoru normalne życie, nadal czekają na wydanie w ich sprawie decyzji administracyjnej. W praktyce oznaczać to może nawet lata niepewności i strach o to, że w przypadku otrzymania ostatecznej decyzji negatywnej, cudzoziemiec może zostać zobowiązany do powrotu do kraju pochodzenia pomimo, iż uciekał w obawie przed prześladowaniem.
Choć w ośrodkach można skonsultować się z psychologiem, to jednak wieloletni stres związany z brakiem poczucia bezpieczeństwa i stabilności, bardzo negatywnie wpływa na odbiór codziennego otoczenia, a nawet w długofalowym ujęciu - na zdrowie.